Rak piersi jest najczęściej diagnozowanym nowotworem wśród kobiet na świecie i uznawany jest za drugą przyczynę śmierci zaraz po raku płuca. W Polsce zachorowalność na nowotwór piersi stanowi 22% wszystkich zachorowań na nowotwór u kobiet. Najnowsze dane epidemiologiczne wskazują, że w Polsce w 2014 roku odnotowano ponad 17 tysięcy nowych przypadków zachorowań na raka piersi oraz blisko 6 tysięcy zgonów z powodu wymienionego nowotworu. Zdiagnozowanie raka piersi we wczesnym stadium znacząco wpływa na dalszą terapię i efekty leczenia. PROFILAKTYKA – to dzięki niej wczesna diagnoza jest możliwa.
Profilaktyka raka piersi dzieli się na pierwotną i wtórną. Pierwotna to działania które mają zapobiec wystąpieniu nowotworu takie jak zdrowy styl życia, zbilansowana dieta czy aktywność fizyczna. Niestety, nie zawsze jest to wystarczające, bo czynników kancerogennych jest znacznie więcej, ale wtedy na pomoc przychodzą badania diagnostyczne, czyli profilaktyka wtórna. Samobadanie piersi, wizyty kontrolne u lekarza, badania diagnostyczne takie jak mammografia i USG piersi.
Kobiety po 20 r.ż. powinny minimum raz w miesiącu poddawać się samobadaniu, co trzy lata powinny odbywać kontrolne wizyty lekarskie. Kiedy w czasie samobadania zauważą zmiany niepokojące, wątpliwości pozwoli wykluczyć badanie ultrasonograficzne piersi.
USG piersi – nieinwazyjne badanie obrazowe, wykorzystujące fale ultradźwiękowe, które odbite od tkanek budujących pierś tworzą obraz. Badanie trwa zazwyczaj około 15-20 minut i jest zupełnie bezbolesne. U Pań, które miesiączkują, badanie takie najlepiej jest wykonywać między 1 a 12 dniem cyklu. U kobiet po 30 r.ż. badanie powinno być wykonywane raz w roku lub raz w roku u Pań po 25 r.ż. w przypadku obciążenia genetycznego nowotworem piersi w najbliższej rodzinie.
Kobietom po 35 r.ż , u których w rodzinie były przypadki zachorowań na raka piersi poza badaniem USG piersi dedykowana jest także mammografia.
Mammografia – to badanie rentgenowskie piersi w trakcie kompresji piersi. Ucisk i rozkład tkanek pomaga uwidocznić mikrozwapnienia, których tak bardzo się obawiamy. Na mammografię wymagane jest skierowanie. Podobnie do USG badanie najlepiej wykonywać miedzy 1 a 12 dniem cyklu ze względu na mniejsza bolesność i napięcie piersi. Kobietom po 40 r.ż , u których w najbliższej rodzinie nie wystąpił nowotwór piersi powinny wykonywać badanie mammograficzne co dwa lata i USG piersi co roku lub zgodnie z zaleceniami lekarza. Panie, które stosują hormonalna terapię zastępczą powinny wykonywać badanie mammograficzne raz do roku.
Wykonywanie mammografii nie oznacza rezygnacji z wykonywania badania USG, ponieważ te badania nie zastępują a uzupełniają się wzajemnie! To lekarz radiolog decyduje, oceniając strukturę piersi pacjentki, które badanie będzie badaniem wiodącym.
W ramach Programu Profilaktyki Przeciwnowotworowej kobiety od 50 do 69 roku życia maja możliwość (jeśli są ubezpieczone) wykonania co dwa lata bezpłatnej mammografii. Na takie badanie skierowanie nie jest wymagane. W przypadku obciążenia genetycznego nowotworem piersi w najbliższej rodzinie możliwość wykonania mammografii przysługuje co roku.
Mammografia czy USG piersi nie uchronią przed zachorowaniem na raka piersi, ale umożliwią wykrycie zmiany we wczesnej fazie choroby, w której leczenie jest skuteczne. Należy pamiętać, że wynik to opis wyglądu tkanek piersi w danym dniu, kiedy badanie zostało wykonane, dlatego tak ważna jest stała częstotliwość takich badań. Nie można jednoznacznie stwierdzić, które z nich jest lepsze czy dokładniejsze w diagnozowaniu nowotworu, tym bardziej, że są to jedne z podstawowych badań po samokontroli. W przypadkach skomplikowanych wykonywana jest dalsza diagnostyka, czyli zdjęcia mammograficzne powiększane czy rezonans magnetyczny piersi (MRI).
Właśnie dlatego zapraszamy Panie w wieku od 50 do 69 lat, raz na 2 lata, na bezpłatne badania mammograficzne wykonywane w ramach Programu Profilaktyki raka piersi oraz Panie z pozostałych grup wiekowych na dedykowane im badania.